VN-rapport: Gletsjers smelten en brengen risico’s met zich mee

Uit een recent rapport van het VN-milieuprogramma (UNEP) blijkt dat het tempo waarin gletsjers smelten nog nooit zo hoog is geweest. Hierdoor komen oude micro-organismen vrij die duizenden jaren bevroren waren. Bovendien stijgt het risico op ziektes die het gevolg kunnen zijn van genetische overdracht. De opwarming van de aarde versnelt dit proces, wat leidt tot een extra uitstoot van broeikasgassen uit permafrost.

Gletsjers smelten, micro-organismen: risico’s en ziektes

Gezondheidsrisico’s door bacteriën uit smeltend ijs

In het smeltende ijs zijn bacteriën aangetroffen met genen die resistentie tegen antibiotica veroorzaken. Dit kan een bedreiging vormen voor de volksgezondheid. Dergelijke genen kunnen worden overgedragen op andere micro-organismen en daarmee ziektes veroorzaken die moeilijk behandelbaar zijn.

Virussen uit de prehistorie ontwaken bij ijsdooi

Hoewel het risico op een pandemie klein is, sluiten wetenschappers lokale uitbraken niet uit. Virussen die duizenden jaren zijn bevroren, komen nu opnieuw in contact met mensen en dieren. Dit vraagt om alertheid en verdere monitoring van deze ontwikkelingen.

Effecten van smeltende gletsjers op natuur en klimaat

Broeikasgassen uit ontdooiende permafrost

Permafrost bevat grote hoeveelheden methaan en koolstof. Bij ontdooiing komen deze gassen vrij in de atmosfeer, waardoor de opwarming van de aarde verder toeneemt. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarbij steeds meer ijs smelt en meer gassen vrijkomen.

Watertekorten en verlies van biodiversiteit als gletsjers smelten

Gletsjers zijn voor miljoenen mensen wereldwijd een belangrijke bron van drinkwater. Door het smelten van deze ijsmassa’s ontstaan watertekorten. Ook ecosystemen raken verstoord, met negatieve gevolgen voor flora en fauna.

Voordelen en inzichten door verdwijnende ijskappen

Nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen uit smeltend ijs

Het smelten van het ijs levert ook nieuwe kennis op. Wetenschappers vinden regelmatig bewaarde resten van planten, dieren en zelfs menselijke artefacten. Deze vondsten geven ons een beter inzicht in het verleden en hoe vroegere samenlevingen met klimaatverandering omgingen.

Groeiend milieubewustzijn door zichtbaar smeltende gletsjers

Door zichtbare veranderingen in het landschap groeit het bewustzijn over het klimaatprobleem.

Steeds meer mensen nemen duurzame beslissingen en roepen op tot daadkrachtig milieubeleid. Dit effect is positief, want gedragsverandering is essentieel voor een duurzamere toekomst.

Aanpakken van het probleem als gletsjers smelten

Duurzaam leven om gletsjers te beschermen

Door energiezuinig te leven, minder vlees te eten en duurzame producten te gebruiken, kan iedereen bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Bovendien zorgt een lager energieverbruik voor minder uitstoot van broeikasgassen.

Internationale samenwerking om ijs verlies te beperken

Internationale samenwerking is eveneens nodig om effectieve maatregelen te nemen. Door kennis te delen en klimaatvriendelijke technologieën te ontwikkelen, kunnen we het smelten van gletsjers vertragen. Overheden, bedrijven en burgers moeten daarin gezamenlijk optrekken.

Veelgestelde vragen over smeltende gletsjers en virussen

Waarom smelten gletsjers steeds sneller door klimaatverandering?

Door de wereldwijde opwarming stijgt de temperatuur ook in berggebieden en rond de polen. Hierdoor smelten gletsjers niet alleen sneller, maar nemen ze ook in volume af.

Kunnen we het smelten van ijs en gletsjers stoppen?

Het volledig stoppen van het smelten is niet realistisch, maar we kunnen het wel vertragen. Dit vereist echter drastische maatregelen, zoals minder uitstoot en grootschalige herbebossing.

Zijn virussen uit ijs gevaarlijk voor mensen als gletsjers smelten?

Veel wetenschappers achten de kans op een grote pandemie klein, maar lokale risico’s zijn niet uitgesloten. Daarom is verder onderzoek noodzakelijk.

Bronnen

• VN-milieuprogramma (UNEP), Rapport over gletsjers en klimaat, juli 2025
• RIVM – Informatie over antibioticaresistentie
• KNMI Klimaatsignaal 2023 – Klimaattrends en data Nederland en wereldwijd
• Nature Geoscience – Studies over permafrost en methaanuitstoot
• BBC Science & Environment – Artikelen over oude virussen in smeltend ijs
• National Geographic – Reportages over klimaat, gletsjers en ontdekkingen